We huisden deze Berlijn-vakantie in het stadsdeel Prenzlauerberg, een nogal verwaarloosde, oude arbeiderswijk. Huurkazernes met binnenhoven en achtertuinen. Verdeeld in zogenaamde 'Kiezen':
Dit is de Prenzlauerberg, gezien op de kaart van Berlijn. Het zit tegen de wijk Mitte aan. Voorheen Oost-Duitsland.
Door het grote aantal uitvals- en ringwegen die het stadsdeel doorkruisen, wordt Prenzlauer Berg verdeeld in verschillende buurten, plaatselijk „Kieze“ genoemd. Zij hebben bijna allemaal een plein als centrum. Deze onderverdeling is niet administratief van aard, maar wel gangbaar in het dagelijkse spraakgebruik.
| Ten zuiden van de Danziger Straße | |
| 01 | het met Rosenthaler Vorstadt verbonden gebied Teutoburger Platz met de noordelijke Kastanienallee |
| 02 | de Kollwitzkiez rond de Kollwitzplatz |
| 03 | het Winsviertel rond de Winsstraße |
| 04 | het Bötzowviertel rond de Bötzowstraße en de Arnswalder Platz |
| Tussen de Danziger/Eberswalder Straße en de Ringbahn | |
| 05 | het Gleimviertel rond de Gleimstraße en de Falkplatz |
| 06 | de Helmholtzkiez rond de Helmholtzplatz en de Pappelallee, ook LSD-Viertel – genoemd naar de Lychener, Schliemann- en Dunckerstraße . |
| 07 | het Thälmannpark , met een woongebied van de jaren 1980 |
| 08 | de Grüne Stadt met woningen uit de jaren 1930 rond het Anton-Saefkow-Park. |
| 09 | het gebied rond de velodroom aan de Conrad-Blenkle-Straße. |
| 10 | het gebied van het oude slachthuis |
| Ten noorden van de Ringbahn | |
| 11 | het Nordische Viertel rond de Arnimplatz |
| 12 | gebied rond de Humannplatz en de Stahlheimer Straße |
| 13 | uit de jaren 1920 tot de jaren 1950 daterend woongebied Ostsee-/Grellstraße |
| 14 | gebied Greifswalder/Michelangelostraße |
| 15 | het Blumenviertel rond de Syringenplatz, dat nabij het Volkspark Prenzlauer Berg bebouwd is met gezinswoningen. |
Wij zaten in deel 14. We arriveerden er met de tram aan over de Greifswalderstrasze. Hieraan bevindt zich o.m. het Ernst Thälmann-park, een oude dame met rollator in de tram maakte ons daarop opmerkzaam.
Zo ziet het standbeeld eruit:
Ernst Thällman, leerden we later in de week in het Historisch Museum, was leider van de Kommunisten tijdens de Weimarrepubliek. Hij werd in Buchenwald vermoord. Het park zag er erg Oost-Duits uit, een flinke rotzooi. De Greifswalderstrasze was ook niet om erg vrolijk van te worden, hele flats stonden er leeg.
Ons appartement was op de Erich Weinerstrasse 139; van binnen was het redelijk, van de buitenkant werden we niet echt vrolijk; de mensen waren ook niet echt vriendelijk.
Antifascist, vocht ook nog in Spanje.
Achterkant van ons huisje; er werden nieuwe speelplaatsen aangelegd
Cd'tje vergeten achterop de fiets
Interieur; opmerkelijk waren de kookplaten, die lagen los in de la.
Er zat maar één fatsoenlijk restaurant in onze buurt; we hebben er twee keer gegeten.
Bij 'Zur Haxe', Bayerisches Essen in Berlin, lekker, maar ook wel wat zout, vet en veel.
Ja, zo zagen ze er echt uit!
Zondag, 4 september, liepen we via een naargeestige Greifswalderstrasse naar Berlin Alexanderplatz. De hele vakantie was dat plein het eerste punt waar we ons op richtten.
Veel graffiti, en nogal wat 'verlassene Gebäude' aan die Greifswalder Strasse.
Dit is er een bij het Ostbahnhof.
Vandaar liepen we naar de Gemäldegalerie, waar we een paar schilderijtjes op ons verlanglijstje hadden staan.
Er bleek een bijzonder tentoonstelling, namelijk de Siglo de Oro, de eeuw van Velazquez.
De Gemäldegalerie bevindt zich in het Museenviertel (niet hetzelfde als het Museuminsel); de toegang is vrij kostbaar, maar je mag dan wel overal in. Dus behalve de speciale expositie mag je ook in de permanente tentoonstellingsruimte, in het Kupferstichkabinett, Kunstgewerbemuseum en de bieb.
.... het Kupferstichkabinett
Kulturforum
Gemäldegalerie (bij Eingang), en ergens ook nog het Kunstgewerbemuseum.
El Greco, St. Maarten met bedelaar, 1597-1599.
El Greco, Immaculata Oballe, 1613.
Diego Velazquez, Francisco Pacheco, 1620
Idem, Bildnis einer Dame
Idem, Mars, na 1641.
Idem, hofnar Diego de Acedo. 1630.
Francisco de Zurbarán, de heilige Margareta van Antiochië, 1630-1634
Ecce Homo, Pedro de Mena
Ecce Homo, Pedro de Mena: alleen deze stond er; hij viel me op door de 'trotse' (Spaanse?) gezichtsuitdrukking van Christus; De Mena maakte een aantal Ecce Homo's.
Alonso Cano, Johannes van God: deze stond er niet, wel de volgende:
Twee manshoge Jezuïeten; ik vond helaas geen betere foto terug op internet. Wel nog de volgende, ook prachtig:
Sint Paulus, ook van Cano; mooi, van opzij.
Prachtige beeldengroep, Gregorio Fernández, Gang zum Kalvarienberg.
Na al dat prachtigs gingen we nog 'even' naar de permanente tentoonstelling, om de schilderijtjes te zoeken waar we eigenlijk op uit waren geweest (op aanraden van dochter Tessel.) Een vriendelijke suppoost bracht ons er persoonlijk door de vele, vele zalen naar toe. Het ging om dit kleine schilderijtje van Jan van Eijck:
1430, Jan van Eijck: Madonna in kerk. Het is erg klein, en zo slecht als deze foto is, zo sprankelend is het echte werkje!
En verder ging het om enkele portretjes van Holbein: hierboven de koopman Georg Gisze
Holbein, portret van De Vos van Steenwijk.
Holbein, man met luit. Later ontdekte ik nog, dat Holbein ook een portret heeft geschilderd van Thomas More, de vriend van Erasmus. Ik geloof niet dat dat hier ter plaatse aanwezig was.
Maandag 12 september: Fiets gehuurd; naar KaDeWe, Dussmann
Heerlijke fietsjes, en niet duur!
KaDeWe, Kaufhaus Des Westen
Vleeswaren
Boven en onder, prachtig interieur.
Hmmmm, visjes!
In het 'plebs'-restaurant, helemaal bovenin.
Nou ja, voor het plebs... voor het gewone smullende volk dan.
Baronnen en baronessen nemen hier plaats, achter de kreeft en de champagne.
Wij doen het hier wel mee...
Na het KaDeWe fietsten we naar Dussmann, DE boekenwinkel van Berlijn, aan de Friedrichstrasze.
Daar hebben ze een echte groene wand.
Tons foto.
Het is er gezellig druk: alsof de hele wereld leest.
..... en groot, als een warenhuis!
Das Kulturkaufhaus. Ik heb er boekjes gekocht van Joseph Roth, Stefan Zweig, en Spaans-Duitse leerboekjes.
De volgende dag ben ik nog teruggegaan, om de wetenschappelijke uitgave van Mein Kampf (2015) te bekijken. Het bleek een wat beduimeld exemplaar. Wel van twee banden dik. Ik schatte het geheel op € 200,-- en zette de zware gevaartes weer terug in de kast.
Op internet zagen we dat het geheel slechts ..... € 59,95 kostte. Met Amazon.de heb ik het thuis laten bezorgen, zonder verzendkosten, gnah, gnah.
Dinsdag 13 september: Vandaag nog een dagje op de fiets. We kwamen uit op de Käthe Kollwitzplatz. Wat een verrassing!
Käthe Kollwitz kennen we natuurlijk, van de aangrijpende beelden op de oorlogskerkhoven in België; we kennen haar ook van het monument tegen de oorlog (moeder met dode soldaat in de armen) aan Unter den Linden; er zit een ronde opening in het dak, waardoor licht en regen valt.
Kollwitz, Pieta.
Het verrassende was, dat er in de wijk Prenzlauerberg, die wij tot dan toe niet van de meest aantrekkelijke kant hadden gezien, deze, wél erg gezellige straatjes en pleintjes en winkeltjes bleken te zijn. We keken onze ogen uit.
In de buurt troffen we er een Joods kerkhof, de watertoren, en een synagoge aan.
Gezelligheid
Oude watertoren; er zitten nu appartementen in, en er staat een creche naast. Vóór de oorlog werden er in een aanpalende machinekamer communisten gemarteld door de nazi's. Het wordt beschouwd als een van de eerste concentratiekampen.
Beeld van Kollwitz.
Dit is de zwaar bewaakte synagoge in de Rijckestrasze. De andere synagoge in Berlijn is grotendeels kapotgeschoten, er zijn maar een paar delen (o.a. de gouden koepel en de ingang) van over. Deze van de Rijckestraat durfden de nazi's in de Progromnacht van 1938 niet aan te pakken, vanwege de aanpalende gebouwen. Wel werden alle rabijnen gedeporteerd.
Markt op de Kollwitzplatz; hebben wij zelf niet meegemaakt.
Nog éven kijken naar de gezelligheid.
Foto's van het grote Joodse kerkhof; helaas waren hier veel graven geschonden.
Sophiakirche, Berlin
We wandelden nog wat in de buurt van dat ándere Joodse kerkhof, omgeving Sophiakirche: daar waar de nazi's alle graven ontruimd hadden. Het is nu een massagraf, van alle Joden die daar eerder begraven lagen, plus de ruim 2425 mensen die omgekomen zijn tijdens de laatste oorlogsdagen in kampen in Berlijn.
Ik weet niet meer van wie deze beeldengroep is.
Altijd zo mooi: die achtergelaten steentjes...
Het hele hek lag ermee vol.
Het massagraf
Vlak hierbij deze panden met nog kogelgaten. (vóór Sophiakerk)
Ertegenover keurig gepleisterde gebouwen.
Nog een keer, de beeldengroep.
's Middags was het tijd voor ons bezoek aan de Reichstag. Hoera! Extra leuk, omdat het ons de eerste keer in Berlijn in 2012 of 2013, niet was gelukt erin te komen. Maar nu waren we via internet op tijd!
Vooraanzicht Reichstag.
We hadden een grappige gids, een homo. Dat doet er natuurlijk niks toe, maar hij was gewoon grappig én goed, hij legde alles duidelijk uit. We waren in een groep met vooral Duitse scholieren terecht gekomen, en hij kon ook goed met die pubers omgaan.
De staatsinrichting van de Duitse politiek werd ons uit de doeken gedaan. De vergaderruimte van de Bundestag mochten we niet in, want dan moesten we verkozen zijn.
Grappig: bij bepaalde, belangrijke stemmingen, gaan alle Abgeordneten naar buiten, en komen weer terug in de zaal via de deuren Ja, Nein of Enthaltung. Bij de deuren aan de andere kant van de zaal staan dan oppassers om in de gaten te houden dat iemand niet twee keer door de deur loopt, haha.
Dit is erg mooi in het trappenhuis van de Reichstag: het zijn oorspronkelijke, meest Russische 'graffiti', teksten van soldaten na de Tweede Wereldoorlog. Die hebben dat erop gekalkt bij de bevrijding van Berlijn. Toen bij de val van de muur de Bundestag verhuisde van Bonn naar Berlijn, kwamen deze teksten weer tevoorschijn van onder een kalklaag. Ze worden nu bewaard als een historisch erfgoed.
Portret Otto Wels; met de tekst: Redner für die Fraktion der SPD im Reichstag am 23. März 1933. Dit portret is op een muur in een gang aangebracht, en heeft ook een bijzondere historische waarde. Otto Wells was een parlementariër die de moed had zich tegen Hitler uit te spreken toen die alle macht aan zich trok.
De Groenen hebben als enigen dit bosje in hun fractiekamer.
Nog even een herinnering aan onze leuke gids.
Op de voorgevel van de Reichstag staat: Dem Deutschen Volke; hier staat Der Bevölkerung. Het is een duur kunstwerkje van Hans Haacke, die zich heeft laten inspireren door Bertold Brecht. 'Bevölkerung' sluit alle mensen die in een bepaald land wonen in. Het is overwoekerd door ontkiemde plantenzaden uit heel Duitsland.
Op de publieke tribune mochten we wel plaats nemen.
Meteen onder de adelaar zit het voorzittersgilde; links is de plaats van het kabinet. Angela Merkel heeft de stoel rechts vooraan, de stoel is iets hoger. Aan de andere kant van de voorzitters komt soms de Bundesrat; die voorzitter heeft ook een grotere stoel.
Elke fractie heeft zijn eigen 'taartpunt' in de vergaderzaal.
Ik geloof dat het totaal aantal zetels per regeringsperiode iets kan wisselen.
De Bundesrat is ongeveer gelijk aan onze Eerste Kamer.
Aan het slot van de rondleiding mochten we de koepel in, en boven van het uitzicht genieten.
Zie je mij?
Hier sta ik te zwaaien, Ton te fotograferen. :-)
Woensdag 18 september hadden we een kaartje gereserveerd voor een capucino-concert in het Konzerthaus. (PS: de koffie was er koud en niet te drinken!)
De fietsen waren nu ingeleverd, we wandelden. Eerst op zoek naar een leuke markt. Dat bleek geen goede keuze, ik vermeld hem daarom verder niet.
Tegen het middaguur wandelden we naar de Gendarmenmarkt.
Centraal op de Gendarmenmarkt staat het Konzerthaus.
Op aanraden van Tony en Marjanne gingen we voorafgaand aan ons concertje even kijken bij Fassbender und Rausch, Schokoladenhaus.
Fassbender und Rausch, ook op de Gendarmenmarkt.
Zo ziet een koffie met taart er daar uit.
Interieur
Reichstag, in chocola
Brandenburger Tor, in chocola.
Fernsehturm, in Schokolade,
Konzerthaus van buiten.
A capella-groep Die Bogarts, traden voor ons op in de kleine zaal.
Niet hier, dit is de grote zaal.
Dit was onze kleine zaal.
Boven en onder: het ensemble in actie voor ons.
De verse frisse lucht komt hier uit de grond. ;-)
Na eerst een heerlijk wijntje op de Gendarmenmarkt wandelden we nog even rond, en besloten een bezoek te brengen aan de Dom.
Berliner Dom; welbeschouwd zijn er erg veel koepels in Berlijn.
De koepel van de Dom aan de binnenkant.
Detail sarcofaag.
Dat ben ik, nadenkend bij de preekstoel.
Volkomen onverwachts kwamen we toen onderin de kerk terecht, in de crypte. Daar stonden de sarcofagen van talrijke vorsten en vorstinnen, prinsen en prinsessen. Naast volwassenen dikwijls kindertjes, al vanaf heel klein. We keken onze ogen hier uit!
Bezoekje vanwege Tons website; maar voor mij toch ook wel instructief.
Heidi vertelde dat ze veel had aan onderzoekers als Ton; ze leverden het musuem veel informatie aan. Zij op haar beurt hielp Ton. Ik ben hier even geïnteresseerde toeschouwer.
We hebben er ook nog even lekker gegeten, en een rondgang langs de instrumenten gemaakt. Een kleine greep uit wat we zagen:
Dit is een machientje waarmee ze vroeger snaren maakten: zijde omwikkelen met zilver. (Niet alles snaren; ook darmen werden gebruikt; soms beide soorten op één instrument.)
Ook na dit bezoek was het weer even lekker wandelen; hier langs het Shell-Haus.
Shell-Haus, Berlin, Emil Fahrenkamp, 1931. De gevel lijkt op een golfbeweging. Deels verwoest in WO-II. Lange tijd deed het dienst voor de Marine. Bij het Landwehrkanal. Neue Sachlichkeit.
Overal in de wereld wordt Simon Bolivar als vrijheidsstrijder geëerd. Ik zag geen speciale reden waarom deze vergaderzaal aan hem was gewijd.
Dit was ook een leuke belevenis: we bezochten 's middags de film Captain Fantastic, met Viggo Mortensen, in de bioscoop in het Sony-Zentrum. Zie MIJN BLOG DAAROVER.
Dit uitje was om veel redenen leuk, maar ook omdat het nog steeds boven de dertig graden was, en in de bioscoop heerlijk koel!
Tegen het slot van de film.
Vrijdag, de laatste dag.
Weer heerlijk gewandeld. Ik geef wat dingen weer die mij of Ton opvielen:
De stad hing vol verkiezingsposters, want de 18e september zouden er verkiezingen worden gehouden. Dit vonden we een aardige.
Zomaar een Spaanse.... eh, speelzaal? Kindergarten? 30 biggetjes.
Een museum samengesteld uit containers.
Posters plakken ze hier op posters.....
....op posters....
.... op posters....
.... en nog maar eens erbovenop!
Nog ééntje dan!
Nou, vooruit!
Een heerlijk taartje gegeten bij het Bahnhof Hakescher Hof.
Op dit terras
Hier een aantal foto's van de ongelooflijk pittoreske Hackescher Höfe
Hackescher Markt
Op weg naar het Pergamonmuseum; we wilden het beroemde Pergamon-altaar zien.
Het museum werd grondig verbouwd, we konden er wel in, maar de boel lag overhoop. In elk geval was het Pergamon-altaar tot 2020 under construction!!
Pergamon-altaar.
De verbouwing wordt groots aangepakt. Het zal zeker de moeite waard zijn er nog eens heen te gaan, er is ook een afdeling Islamitische kunst, die interesseert mij ook.
Indruk van de tuin.
Bah!
Toen zijn we maar naar het Historisch Museum gegaan. Dat was géén teleurstelling! We hebben er ons een paar uur bezig gehouden met de gehele Duitse geschiedenis. Hartstikke leuk en leerzaam.
Lenin in de hall van het museum.
Hier iets minder eerbiedig bejegend. (Niet in het museum.)
Wijdbeense harnasjes
WO-I
Eerste Wereldoorlog, mensen met gasmaskers.
Spullen uit het Dritte Reich.
Aan de achterkant van het Historisch Museum is een gedeelte nieuwbouw, met tijdelijke tentoonstellingen.
Ik had het Historisch Museum op mijn verlanglijstje staan vanwege dit 'lamellen-schilderij': het is één schilderij, maar als je erlangs loopt, zie je beurtelings Bismarck, Frederik en Wilhelm I.
Helaas was dit schilderij..... uitgeleend!
Zeughaus, Berlin; dus een wapenhuis. Het huidige Historisch Museum
Zo verlieten we het gebouw, dwars door de schuttingen vanwege de aanleg/verbouw van de metro
En door deze lui, die zich schuil houden achter hun enquete-bordjes, werd ik bijna beroofd.
Heel brutaal, met z'n vieren om me heen, plukkend aan mijn portemonnee om mijn middel. Gelukkig had ik de tegenwoordigheid van geest om te gaan schreeuwen en zo wist ik ze van me af te houden.
Zaterdag. In alle rust en tevredenheid terug naar Purmerend.
Ook weer leuk. :-)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten