maandag 17 juli 2017

Small Wonders, Rijksmuseum, 2017.


Vóór- en achterkant van de catalogus bij de tentoonstelling. Op de achterkant  is te lezen, dat er nog iets meer te zien is dan alleen gebedsnoten. Daar heb ik straks ook foto's van.
Opengeslagen boek
Op het moment loopt in het Rijksmuseum te Amsterdam een tentoonstelling over de zogenaamde 'gebedsnoten'. Dat zijn inderdaad 'noten',  ter grootte van een flinke walnoot, met in de binnenkant minuscuul houtsnijwerk. Uitgebeeld staan fragmenten uit het leven van Jezus (geboorte, aanbidding der koningen, kruisiging, et cetera.)
Als je niet naar de tentoonstelling kunt, ga dan in elk geval naar deze website: Small Wonders. Uitgeverij Thieme heeft hier prachtig een aantal topstukken bijeen geplaatst, die je mooi kunt vergroten. Ik kan je verzekeren dat je de kunstwerkjes daar nog veel beter kunt zien dan in het museum zelf! (Al gaat er niks boven 'echt'.)
Maar het is wel allemaal heel priegelig!
Zo is de opstelling in het Rijks. Onder glas in rijen vitrines liggen de gebedsnoten, en andere kleine voorwerpen. Erboven hangen lampen, en bij de meeste vitrines ligt ook een vergrootglas. Het mooiste is om het licht van de lampen door het vergrootglas heen op het kunstwerk te laten vallen.
Desondanks indrukwekkend. Ik lees, dat de meeste van de stukken waarschijnlijk afkomstig zijn uit één en hetzelfde atelier, namelijk van Adam Dircksz. Vermoedelijk leefde en werkte die in Delft.
Men concludeert dit, omdat de noten allemaal technisch en stilistisch consistent zijn.
De noten dateren uit begin zestiende eeuw.
Dit zijn eigengemaakte foto's, van kleine beeldhouwwerkjes. Dit is  één van de twee moordenaars, naast Jezus gekruisigd. Het moet Gestas zijn, want we zien een duiveltje op het kruis zitten. Die trekt zijn ziel uit zijn mond, volgens het verhaal. Gestas toonde geen berouw. De andere moordenaar was Dysmas, die wél berouw toonde. Op zijn kruis kwam een engeltje te zitten. Ik heb geen afbeelding van Dysmas. 
Een prachtige, omhoog kijkende Maria Magdalena.
En deze Adam en Eva. Erg mooi!
Dit zijn minuscule doodskistjes, memento mori.
In een zaaltje apart staat dit grotere werk met Sint Joris en de Draak afgebeeld. Op de wand het middeleeuwse verhaal van Sint Joris, zoals verteld door Jacob de Voragine, in de Legendae Aurea.
Je kon er helemaal omheen lopen om het te bekijken. Volgens mij zag je diverse fasen in de strijd van Sint Joris.
Enkele afbeeldingen van internet af geplukt. Prachtig van kwaliteit.
Gebedsnoot in zilveren behuizing. Ik geloof dat hier zelfs nog een prachtig versierd vergrootglas bij hoorde.
De noten zijn gemaakt van box wood, dit is buxushout.
Rozenkrans gemaakt voor Henri VIII, 1509-1526. Er hoorde volgens mij ook nog een soort koker bij waar hij in paste. 
Hier ten slotte een gebedsnoot in de vorm van een peul. 
Met een uitvergroot detail. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten