donderdag 4 mei 2017

Workshop Lichtenberg-methode, Damaris Kort, voor het Waterlands Kamerkoor, 3 mei 2017.

Zingen, zo vrij als een vogeltje.....
Gisteravond voor een tweede keer een workshop Lichtenberg-methode gehad met het koor. Lerares-therapeute was Damaris Kort.

Zie ook haar website:
[Een voornaam die ik niet gemakkelijk kan onthouden, dus heb ik hem maar eens gegoogeld: Damaris was de vrouw van Dyonisius de Areopagiet, hun namen komen voor in het Nieuwe Testament in de Handelingen. In de Orthodoxe kerk is 3 oktober de feestdag van de heilige Damaris van Athene.
Damaris van Athene]
Het is lastig met die Lichtenberg-methode: er worden je vragen gesteld naar aanleiding van oefeningen, die ik soms niet te beantwoorden wist.

Lichtenberg Institut, Duitsland, waaraan de methode zijn naam ontleent.
Laat ik maar gewoon vertellen hoe we te werk gingen:
Oefening 1:
Ogen dicht. Met de stem neuriën op glij-klanken; denk aan de sirene op de eerste maandag van de maand.

Eerste maandag-van-de-maand sirene
Die andere sirene.... 
Uitvoering:
Ik vond dit een heerlijke oefening! Ik voelde me geheel vrij, en beluisterde met plezier de andere sirenes. Net als ieder ander 'sireende' ik er lustig op los, oogjes toe.
Ik merkte - want dat was de vraag na afloop - dat ik hier heel rustig van werd. Rust bij het zingen voelt voor mij heel essentieel. De mooiste liederen worden voor mij gekenmerkt door rust in de stem en/of uitvoering.

Rust
Damaris zei vooraf dat wat je ook voelde of waarnam, het allemaal goed was. Er was geen norm.
Okay.
Oefening 2.
Aandacht voor de lippen:
Leg de punten van je wijsvingers ontspannen op de mondhoeken. Houd die ook ontspannen.
Zing vervolgens aa-ie-oe, op het gegeven akkoord.
Uitvoering:
Tijdens deze oefening en daarna kwam er ook weer een reeks van vragen. Ik heb begrepen dat juist die vragen belangrijk zijn om te weten waar je je aandacht op moet richten.
Ik zelf merkte dat het het moeilijkste was de oe te vormen, het was moeilijk dat te doen zonder de lipstand te veranderen.
Te veel spanning.
Mijn oren leken reusachtig groot te worden bij het opmerken van de trillingen.
Oefening 3.
Nogmaals aandacht voor de lippen:
De hand/vingers over de mond leggen; opnieuw de drie klanken vormen, a-ie-oe; wellicht in een andere volgorde, dat weet ik niet meer.
Uitvoering:
Interessant bij deze oefening is, dat je minder lucht naar buiten brengt, maar dat die lucht toch 'ergens' heen gaat. Die brengt dan elders de lucht in trilling, waardoor het geluid aan kwaliteit wint.
Verticaliteit is belangrijk, staan dus ook.
Één  rechte luchtkolom, verticaal.
De aandacht is meer naar binnen.
Oefening 4.
Aandacht voor de tong:
Hoe en waar verandert de stand van de tong bij de klinkerreeks?
Dit plaatje hoort eigenlijk niet bij de workshop; het gaat immers om zelf waarnemen, waarbij er geen goed of fout is.
Toch maar even.
De meeste zangers kennen de plaatsen wel. 
Uitvoering:
Ik vond het moeilijk vast te stellen wat de afzonderlijke delen van mijn tong aan het uitspoken waren. Achterin mijn hoofd herinnerde ik me vagelijk de klinker-driehoek van mijn opleiding, maar dat hielp me niks, omdat ik tegelijk mijn aandacht in mijn mond probeerde te houden. Chaos dus van binnen.
Oefening 5:
Damaris hield haar hand voor zich, met een knik in de pols. De hand stelde de tong voor.
Hier ligt de 'tong' dus met het middendeel omhoog.
En zo maak je hem platter.
Vervolgens zongen we opnieuw, en nu probeerden we met onze hand de tongbewegingen te volgen.
Uitvoering:
Ik merkte nu veel beter wat mijn tong deed! En dat ik er aanvankelijk naast zat. 
Oefening 6:
Opnieuw de klinkerreeks zingen, maar nu streelden we gelijktijdig onze 'tong', dat wil zeggen onze hand. 
Uitvoering:
Het merkwaardige feit deed zich voor dat het zingen ontspannener aanvoelde!
Ontspannen.
Oefening 7:
Aandacht voor de kaken.
 
Leg je wijsvingertoppen op je kaakgewricht, het knobbeltje ergens bij je oren, dat je voelt bewegen als je je kaak op en neer beweegt. 
Voel of je je kaak voelt trillen. 
Uitvoering:
Geen opmerkelijke dingen gevoeld. Twijfel of ik het goede plekje heb gevonden.
Oefening 8:
Handen om de kaken leggen. Ook hier weer vragen over de trillingen. 
Uitvoering:
Ontspannen werking. 
Huh,,,?
Er waren nog andere oefeningen: hand in de nek leggen - daarbij de nek niet buigen; hand om het strottenhoofd leggen; neus dicht houden. 
Nekspanning
Wat mij ook veel deed, was het waarnemen van de extra geluidjes die Damaris maakte met aparte 'instrumentjes': een tros met 'dennenappeltjes' en een andere, een ketting met allerlei blaadjes; een 'regenstok' met rijst.
Cabalonga Crispy Shaker
We oefenden trouwens óók twee van onze reguliere stukken: Mendelssohn en Hindemith. Maar o jee: we maakten weer echt 'bladmuziek':
Hoe keer je terug naar je waarneming, als je weer van partituur zingt?
Poging: leg het stuk weg, en zing uit het hoofd. 
Het mooiste vond ik Un cygne, ('avance sur l'eau'), waarbij Damaris de regenstok gebruikte.

Rain stick. Het knisperende geluidje kwam vanzelf in je oren, en ondersteunde de zangklanken. Toen het ophield, bleef het  toch hangen in je hoofd, heel mooi.
Ik besef, dat ik lang niet ieders ervaringen hier heb opgeschreven. Ik heb een soort samenvatting willen geven, zodat me bij blijft wat we gedaan hebben, en ik dit hopelijk gemakkelijker vast zal houden. 
Ik ben me ervan bewust, dat ik pas een klein stapje heb gezet op deze weg van subtiele waarnemingen. Ik ben ervan overtuigd dat je dank zij oefening veel meer kunt leren waarnemen, en daardoor ook kunt horen. Maar ik ben blij met wat ik geleerd heb. Damaris en aan Zana zijn beiden al ver gevorderd op deze weg, maar hebben er ook heel veel in geïnvesteerd. 
Ik besluit met wat documentatie te vermelden die ik bij het Lichtenberg Institut vond. Ik koop het niet, want het zal me alleen intellectueel inzicht verschaffen. Bij deze technieken gaat het om de ervaring. 
De theorie op schrift.
Ik besluit met een paar plaatjes die voor mij aansluiten bij 'de verticaliteit': houdingen die belangrijk zijn voor een goede luchtstroom:
Zittend
Staand
Staand, zij-aanzicht
Ook hier geldt, dat er géén voorschriften gegeven werden. Toch kan ik me anders geen goede (vrije) luchtstroom voorstellen.

En zo (zie plaatje hieronder) stel ik me dan voor, dat ik me zal voelen als ik de finesses een beetje te pakken ga krijgen:
En voor nu doe ik het hiermee.... 
Zie voor de eerdere workshop Lichtenberg methode, met Esther Putter, ook voor het Waterlands Kamerkoor de link naar mijn blog: Workshop Lichtenberg-methode, van november 2014.
(Helaas zijn de filmpjes over boventonen daaruit door de server verwijderd.)

Tot slot geef ik nog deze link:  ANDERE WORKSHOP LICHTENBERG; deze is niet van mijn hand, maar ik vond die ook nog interessant om te bewaren. Je kunt eraan zien, van hoeveel verschillende kanten je de Lichtenberg-methode kunt benaderen.
Dank je wel, Damaris, en Zana! Ik vond het leuk. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten