zondag 7 mei 2017

Goede Hoop, Zuid-Afrika en Nederland vanaf 1600; expositie Rijksmuseum, 2017.

Poster bij de tentoonstelling 
Gisteren, 6 mei, bezochten we deze tentoonstelling. Onze belangstelling voor Zuid-Afrika was hernieuwd na het zien van de film Bram Fischer. Enige tijd geleden lazen we bovendien de Boerenoorlog.
Aankoopcontract van Zuid-Afrika, van Jan van Riebeeck, 1652. Kaap de Goede Hoop werd handelspost, dat wil zeggen vooral verversingspost voor de schepen van de V.O.C., die hierlangs voeren op weg naar Indië. Hij sloot het contract met de Khoikhoi, voor wie het evenwel niets betekende: lucht, land en water kun je in hun ogen niet verhandelen.
Jan van Riebeeck (r.) en echtgenote Maria de la Quellerie





Oude naam voor de Khoikhoi: Hottentotten
Oude poststeen; schepen lieten hier brieven achter voor andere schepen.
.... zoals deze postzegel laat zien.


Al van oudsher maakten de oorspronkelijke bewoners zelf ook grottekeningen. (Deze  en die hieronder zijn niet van de expositie; de twee op losse stenen hierboven wel.)

Verspreiding leefgebieden

Enkele plaatjes van vroege kolonisten: Hendrik Cloete, circa 1778.
Anna de Koning-Berg
Adam Kok II, geboren 1771. Hij lijkt mij niet wit, maar ik ken die geschiedenis niet precies.
Typische Zuid-Afrikaanse kapjes.
Panorama; deel van de verzameling platen van Robert Jacob Gordon. Een van de mooiste zalen van de expositie. Zie ook de website Robert Jacob Gordon.nl
Zijn 'Great Map'van Zuid-Afrika verbaast nog steeds, omdat die haast precies klopt met de tegenwoordige kaarten.
Hier tekent hij de geslachtsdelen van ik-weet-niet-welk dier

Behalve veel plaatjes van dieren hangen er veel planten- en bloementekeningen
Het skelet van een giraf dat Gordon bewaarde staat hier ook. Alle dieren die hij prepareerde at hij op, en hij vertelde hoe het vlees smaakte.
Khoi-meisje
Indrukwekkend vond ik de foto's uit de 19e eeuw van de oorspronkelijke bevolking. Deze en die hieronder zijn niet van de expositie, die kon ik niet meer terugvinden.
Twee keer werd er een Boerenoorlog uitgevochten: de Khoi, San en anderen kregen, na de Nederlanders, nog eens de Engelsen als indringers over zich heen. De Nederlanders vochten terug. De Grote Trek vond plaats. 
Nederland stond achter de Boeren.
Decor van Dordrecht, nagebouwd in Zuid-Afrika. Dordrecht was in de Boerenoorlog (1899-1903) een plaats van grote solidariteit met de Boeren tegen de Engelsen.
Collectebus om geld op te halen voor Paul Kruger
Paul Kruger (Oom Paul)Afbeelding van de Slag van Elandslaagte, 1899 (Boerenoorlog)
Marlene Dumas had hier ook werk over Z-Afrika tentoongesteld.
Vreselijke overblijfselen van het anti-apartheidsregime. Bankje alleen voor blanken. Zie ook hieronder.

Een van de foto's van Pieter Hugo: laat kinderen zien van het huidige Zuid-Afrika, met de vraag of er nu meer hoop is.
Deze poster is erg bekend, ondersteunde in Europa de strijd tegen de Apartheid.
Zuid-Afrika kenner Adriaan van Dis sprak de audio-tour in. Ook te downloaden op je smartphone (maar niet op mijn Winphone!)
Er draaiden continue films over Nelson Mandela in Nederland, na zijn vrijlating, en een gesprek tussen Van Dis en Willem Oltmans.
Reclamefilmpje Rijksmuseum.
Via de NPO is nog de serie te zien met hetzelfde onderwerp, van Hans Goedkoop. Ik weet niet hoe lang dit nog kan. Ik zelf heb deze uitzendingen gemist. 
Martine Gosselink, hoofd Geschiedenis Rijksmuseum, is de belangrijkste samensteller van de expositie.
Martine Gosselink, gespecialiseerd in ons koloniale verleden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten