donderdag 17 maart 2016

Het Mirakel Merkel, Margriet Brandsma, 2012.

Boekje te leen gekregen van Marjanne.
Aanleiding was een opmerking van Ton, die vond dat we wel wat wantrouwend ten opzichte van Merkel mochten staan, vanwege haar verleden in de DDR. Hij meende dat ze nogal steil in de leer was.
Om die reden gaf Marjanne het ons te leen, om 'Ton tot een wat genuanceerder standpunt te verleiden. Zie maar.' schreef ze erbij.

Welnu, ik heb het verhaal met plezier gelezen. Het is 185 pagina's tekst, vlot-journalistiek geschreven. Er zijn 5 bladzijden met bronvermeldingen, en een register.

Merkel is in het westen geboren, maar groeide op in Oost-Duitsland. Haar vader was dominee Horst Kasner. Op school leverde dat haar de bijnaam 'Kasi' op.
Vanzelfsprekend heb ik vooral goed gekeken naar de feiten over haar leven in de DDR. Van enige steilheid is mij niets gebleken. Maar helemaal kritiekloos laten de biografen haar er ook weer niet vanaf komen.
Angela was lid van de FDJ, de Freie Deutsche Jugend. Ze deed hier aan cultuur, de zogenaamde agitprop. Dat is een echt communistische term, bedoeld wordt agitatie en proaganda. Beide zijn bedoeld om het communisme te verspreiden, Agitatie wordt daarbij geacht te werken op de emoties, propaganda op het verstand.
Brandsma vertelt wel over de transformatie die Merkel in haar uiterlijk onderging: van grijze muis, kreeg ze langzamerhand steeds meer 'een kapsel' , en ging ze zakelijke, goed verzorgde  mantelpakken  dragen. Aan de kleur zou geen enkele betekenis moeten worden toegekend.
Deze foto herinner ik me nog wel. Met haar man naar de opera.
En deze twee bevallen me ook wel: weer naar de opera, respectievelijk 2008 en 2012. Bayreuth. Met die jurk die nog in de kast hing.
Merkel zelf vindt het niet interessant om al te veel  te zeggen over haar jeugd. Voor haar zelf was de FDJ een 'sociale vereniging', Lothar de Maizière, de eerste en enige vrij gekozen minister-president van de DDR zegt, dat als je niet erg wilde opvallen onder het regime, je dan het beste aan cultuur kon doen. 'Als cultuurtante fietste ze er zo een beetje doorheen.'
Overigens werd ze bespioneerd door de Stasi, omdat ze een westerse spijkerbroek droeg, en naar de westerse radio luisterde. Ze heeft nooit voor de Stasi willen werken, wat ook voor haar pleit.
Men gebruikt in Duitsland het woord 'Renitenz' , het betekent hoeveel je naar buiten wilt brengen van je protest tegen de regering. Dat deed Merkel dus niet, op die spijkerbroek na. Toen ze promoveerde in de natuurwetenschappen kreeg ze te horen dat ze zich nog wel marxistisch-leninistisch bij diende te scholen. Fanatiek leek ze mij dus ook al niet.
Ze was dus niet een opstandige in de SED, de Sozialistische  Einheitspartei Deutschlands. Integendeel, ze was een novemberrevolutianair, haar politieke gevoelens ontwaakten pas met de val van de muur.
Haar vader deed in felle debatten moedige uitspraken, maar Angela deed dat niet. Trouwens, haar zwijgzaamheid is bekend. Ze laat niet zo veel zien van wat ze denkt, als zij het niet relevant vindt. Over zaken die er toe doen denkt ze uiterst precies na. Na lang wikken en wegen neemt ze een standpunt in. De weg naar een doel legt ze stapje voor stapje af. Ze volgt eigenlijk de weg die ze geleerd heeft als wetenschapper. Merkel is opgeleid als natuurwetenschapper. Ook spreekt ze buitengewoon goed Russisch.
Leuk, met die twee Duitse symbolen: Wurst und Bier 
Pas toen de hereniging tot stand kwam op 3 oktober 1990 rees bij haar het plan in haar om lid van de Bondsdag te worden. Ze werd lid van de CDU, waarom is niet helemaal duidelijk. Ze wilde nadenken over een nieuw leven na de hereniging.

Haar ster rees snel. Haar eerste post was minister van Jeugd- en Vrouwenzaken. In 1994 werd ze minister van Natuur en Milieubescherming.
Zij zelf heeft een einde helpen maken aan het langdurige bewind van Kohl. Kohl wilde niet erkennen dat hij verwikkeld was in een smeergeldaffaire. Toen dat bewezen was, zei Merkel hem de wacht aan. Met Schäuble rekende ze tegelijkertijd af. (Ik ken Schäuble niet goed.)

Het viel me op, dat ze zich onafhankelijk opstelt. De Vrouwenbeweging heeft bijvoorbeeld geen vat op haar, de Abortuswet wilde ze niet. Hoewel ze van het CDU is, is ze niet erg kerkelijk.
Haar eerste huwelijk, met meneer Merkel, is stuk gelopen. Ze is nu getrouwd met Joachim Sauer, een chemicus, Het is in Duitlsnad gebruikelijk dat je de naam van je eerste man houdt.
Sauer houdt niet erg van openbare optredens. Hij en Angela zijn af en toe te zien in de Opera, Bayreuth. Vanwege zijn gesloten optreden noemen ze hem in Duitsland het spook van de opera (dit las ik niet bij Merkel, maar op internet).
Angela heeft de financiële crisis goed geleid. Het werd haar in Griekenland niet in dank afgenomen.
Het boek is van 2012, dus vermeldt het niets van de huidige vluchtelingenproblematiek.

Er zijn nog wat meer, en wat latere boeken verschenen over Merkel:
Het eerste is Angela Merkel, Koningin van Europa, van 2014, geschreven door Wierd Duk. Duk gaat met name in op de Oekraïnecrisis en Merkels rol daarin, van oktober 2013-2014. Ook gaat hij dieper in op haar jeugd in de DDR.
Geen idee waarom ze met die horens is afgebeeld.
Het andere boek moet nog verschijnen, en is in het Engels. Ik denk dat dat 'een echte' biografie wordt (Margriet Brandsma vat andere biografieën meer samen.)
Het Engels boek heet: Angela Merkel, Europe's most influential leader, en het is geschreven door Matthew Quvortrup.
Quvortrup noemt haar de minst begrepen politicus, beziet haar tien jaar durend bewind, in het bijzonder de harde aanpak van Griekenland, die haar veel kritiek opleverde. Ze bepaalde ermee de geschiedenis van Europa. Het boek beschouwt de culturele, historische en politieke invloeden op haar leven. Het combineert feiten uit haar persoonlijke leven met die van de geschiedenis van Duitsland. Het vraagt zich af hoe zij het 'old boys network' elke keer weet opt te rollen met haar bijna volledige vrouwelijke staf van adviseurs. Ook gaat het in op de mogelijke Brexit. Merkel heeft de politiek getransformeerd, heet het bij Quvortrup.
Ik las ook hier nog niets van de vluchtelingen, dit is info van de uitgever!
Margriet Brandsma. Was jarenlang correspondent bij het NOS-journaal in Duitsland.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten