maandag 15 februari 2016

Duitsland, Biografie van een natie; Neil MacGregor, 2014 (Nederlandse vertaling 2015)

Toen ik de recensie voor dit boek las in Trouw, wist ik dat ik dit boek graag voor mijn verjaardag wilde hebben van Ton.
Boekomslag
Het is een prachtig cadeau, een mooi vormgegeven boek, vol met afbeeldingen van kunstwerken. De schrijver, Nel MacGregor (1946) is directeur geweest van The National Art Gallery in Londen, en werd nadien directeur van The British Museum. Hij is ook historicus. Hij schreef een tv-serie, A history of the world in 100 objects, waar ook een boek van verscheen; dat werd een bestseller. 
Dezelfde formule als in de tv-serie past hij toe in deze Biografie van een Natie. Is het op zichzelf al bijzonder dat een staat een biografie krijgt, de manier waarop is heel boeiend, en houdt je bij de les. MacGregor gaat namelijk meestal uit van kunstwerken. Ook wel van bijzondere foto's. Of, zoals een het begin van het boek, met een overzicht van kaarten van Duitsland. 
Dit is het huidige Duitsland. Door de eeuwen heen is het grondgebied en de benaming nogal eens veranderd. 
Dat is ook wel zo verduidelijkend, omdat er in het bestaan van het land veel veranderingen hebben plaats gevonden. Nog in de 19e eeuw bestond 'Duitsland' niet eens, het was een conglomeraat van vorstendommen, hertog- en groothertogdommen en episcopaten. Bismarck heeft geprobeerd eenheid te brengen, en lange tijd leek Pruisen de overhand te hebben over de rest. 

Ik ga een paar highlights geven van afbeeldingen die ik mooi vind. Ik streef niet naar volledigheid!
Engel boven doopvont, Der Schwebende, Ernst Barlach, kathedraal van Güstrow
Vooraanzicht Der Schwebende.
Bauhaus-interieur, kantoor van Walter Gropius
Bauhaus-wieg
Invloedrijke groep van architecten en steenhouwers: Bauhaus. Gropius hoopte 'de  middeleeuwse tradities van samenwerken in gilden te kunnen combineren met op strenge principes gebouwd modern design'
Franz Kafka, uit Praag; deze stad leek een tijdlang erg Duits, het koninkrijk Bohemen was 'typisch Duits'. Maar uiteraard  was het dat niet echt. Bohemen had een complexe relatie met Duitsland. Tussen 1848 en 1880 veranderde Praag van een Duits-sprekende in een Tsjechisch-sprekende stad. Kafka was een Tsjechisch schrijver die schreef in het Duits.
Altaarstuk van Riemenschneider, 'Beeldhouwer van de Geest', ca. 1492. Bode-museum, Berlijn
Waarschijnlijk zelfportret Riemenschneider, onderdeel altaarstuk Creglingen, ca. 1508.
Zelfportret van Käthe Kollwitz
Pieta, Kollwitz, Berlijn. Kollwitz verloor haar zoon Peter in de oorlog. Beeld Den Opfern von Krieg und Gewaltherrschaft, Berlijn.
Trauerndes Ehepaar, België, Duits oorlogskerkhof Eerste Wereld oorlog; Kollwitz.
Koekoeksklokken uit het Zwarte Woud

Door Christo en zijn vrouw Jeanne Claude, ingepakte Reichstag;1995.
Reichstag voorzijde....
... en van binnen.
Stasi-archief.
Mutter Courage, Brecht.
Monument voor de Holocaust, Berlijn. MacGregor noemt het uiterst bijzonder dat een land een monument heeft opgericht dat tegen zijn eigen wandaden getuigt.
Eerste dodelijke slachtoffer van de muur, Peter Fechter, 1962, hier dood naast de muur.
Gutenberg, standbeeld Mainz.

Een van de merkwaardigste dingen: het Walhalla, in een bocht van de Donau; moest een overzicht van de Duitse geschiedenis geven in beelden - bustes van alle groten uit het verleden. Idee begonnen door Ludwig in 1807. In 1842 geopend bij Regensburg.
Walhalla van binnen.
Trümmerfrau, gemaakt van oorlogspuin, door Max Lachnit, ca. 1945
Hier de echte Trümmerfrauen aan het werk, na de oorlog, met puinruimen; Dresden.
Oktoberfest, München.
Brandenburger Tor
Keizerkroon Karel de Grote, Heilige Roomse Rijk
Karel de Grote te paard
IJzeren Kruis; in Duitsland geen edele metalen, maar ijzer voor het uitdragen van vaderlandsliefde. Ze waren een symbool van verzet tegen de Franse indringers (Napoleon dus).

Hitler in een Volkswagen. Het boek is nog duidelijk voor de fraude van VW geschreven, vol lof over Volkswagen.
Duitse Worsten!
Wolfgang von Goethe
Maaarten Luther en zijn vrouw
Een helaas wat onduidelijke foto: op de achtergrond een deel van het 'Lamellenbild' van Albin Forster; door de lamellen zie je steeds een andere persoon, Bismarck, Fredericxk en Wilhelm I. 
Bismarck treedt af: 'de loods gaat van boord.' Dit plaatje stond ook in mijn geschiedenisboek, zo'n vijftig jaar geleden...
Auteur Neil MacGregor.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten