zaterdag 9 januari 2016

Portugese Synagoge, Amsterdam

Portugese Synagoge, Amsterdam; ook wel Esnoga genoemd. Bouwjaar: 1675. Veel Joden die afstamden van de Joden die verbannen waren uit Spanje en Portugal (verbannen sinds 1492) konden hier weer terug (van het gedwongen katholieke) naar hun eigen geloof, en vonden hier hun kerk. 
Vandaag de dag telt de synagoge zo'n 600 leden. 
Schilderij van Emanuel de Witte, 1680
Er is geen elektra, en ook geen verwarming. Zie hier de kaarsverlichting overal rondom. Door het ontbreken van die moderne hulpmiddelen is het het meest in de oorspronkelijke staat verkerende oude gebouw in Amsterdam.
Zo ziet het er aan de buitenkant uit; met die mooie lage gebouwen rondom de esnoga zelf.

Menora
Prent uit de Fouquet-atlas, 1760-1783
Enkele foto's van Ton; ik vind ze mooi, omdat je de lichtval goed kunt zien op deze foto's. Er zijn rondom overal ramen, dus van alle kanten valt het licht naar binnen. Heel mooi, op deze zonnige dag, vrijdaag 8 januari 2016. 




De Schatkamer; er was voor ons geen tijd meer om die te bezoeken, de sabbath stond op het punt te beginnen. Om twee uur ging de Esnoga sluiten voor het gewone publiek.
Tora-rol. Als een rol oud en versleten is, wordt hij begraven, omdat hij als heilig wordt gezien. 
De Ets Haim-bibliotheek, de oudste nog functionerende Joodse bibliotheek, van het seminarie, dat sinds 1616 bestaat. Hebben we ook niet zelf gezien. 
De mikvah, ook alleen op een plaatje gezien. herbouwd in 1930, nog steeds in gebruik. Voor rituel reiniging.
De synagoge rook nog echt oud; een geur die moeilijk te beschrijven is; oud hout? 
De onder de zitplaatsen zaten allemaal kastjes, ik probeerde voorzichtig de klep van één ervan op te lichten, maar dat lukte niet. Ik hoorde dat daar boeken en kleden bewaard werden. 
De Esnoga maakt deel uit van het Joods Cultureel Kwartier, waartoe ook het Joods Historisch Museum behoort.  
Voor een andere keer. 
Hier een dienst met een volle esnoga: bij de kroning van Willem Alexander tot koning. De bijzondere band tussen Joden en de Oranjes wordt benadrukt. Zang, torarollen uit de zeventiende eeuw. 
Ton moest met een keppeltje op naar binnen, zoals alle mannen. 
Ik heb nog geprobeerd een foto te vinden van  de 'onvolmaaktheid' van de synagoge. Elke synagoge schijnt  met opzet een 'foutje' te hebben, om de mindere waarde van de mens tegenover God uit te drukken. Het moest in een balk boven het vrouwenverblijf zitten; ik meende dat het achterin zat, niet in de balk, maar in de stenen eromheen. Maar zeker weet ik het niet. 
In het winkeltje in de ombouw kocht ik een boekje met een eenvoudige uitleg van de Kabbala.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten