zondag 25 oktober 2015

De Stille Kracht, tv-spel van Walter van der Kamp, 1974

Hoes
Na het lezen van het boek van Couperus, was het ook een feest om de dvd  De Stille Kracht weer eens te bekijken.
Vergelijkingen tussen boek en film gaan mank; beide zijn mooi, maar anders. Zo is er geen spoor van de taalvirtuositeit van Couperus terug te vinden in de film. 
Wel is het verhaal, de omgeving, decor, kleding, festiviteiten, de goena-goena, erg goed weergegeven. Pleuni Touw speelt een verschrikkelijke Leonie, al is ze in de film niet erger dan in het boek. Er zijn wat aanpassingen gedaan terwille van het toneelstuk. Zo zijn beschrijvende scenes vervangen door gesprekjes tussen bijfiguren, die vertellen wat er intussen gebeurd is, af wat zich buiten onze horizon afspeelt. De verhouding tussen Eva en Van Helderen komt er niet in voor, in plaats daarvan is er een broer van Eva ingelast, die tevens kunstschilder is. Hij portretteert Leonie.
Destijds, in 1974, heb ik natuurlijk ook naar de serie gekeken op de tv. Het was een sensatie, vooral vanwege de naakte Pleuni Touw en Willem van Nijholt.  
Pleuni Touw in de rol van Leonie van Oudijck.
Links de baboe van Leonie, Oerip; rechts Leonie en haar minnaar/stiefzoon Theo van Oudijck, gespeeld door Willem Nijholt.
Van links naar rechts: Leonie; Theo, Leonie en Oerip; Otto.
Natuurlijk is de film/het toneelstuk gedateerd. Maar ik heb desondanks geweldig genoten van dit stukje geschiedenis, en toch vooral met bewondering gekeken naar deze oude productie. De marktscene, en de dansavonden waren bijvoorbeeld heel kleurrijk en vol. De teksten zijn wat stom. Bijvoorbeeld roddelt iedereen over Leonie en haar bedrogen echtgenoot. Alsof niemand een eigen leven leidt, en alleen maar naar de hoofdpersonen kijkt. 
Anders is ook, als Leonie met Addy de Luce - de geliefde van haar stiefdochter Doddy - in bed ligt, Dan zeurt ze er maar over dat hij zo'n mooie jonge huid heeft. In het boek vindt ze het vooral spannend dat ze een blonde en een donkere jonge minnaar heeft. Ze wil alles en iedereen,  als het kan.
Links Leonie voor de spiegel, pratend over het toverzalfje van Oerip. Rechts met haar lover Addy.
Het gezin Van Oudijck aan tafel.
Het allerspannendste zijn en blijven de scenes met het sirih spuwen, en de zogenaamde onderwerpings-scene. In de eerste overkomt Leonie in de badkamer de bezoedeling met de sirih. Ze reageert overtuigend angstig. In de tweede scene vernedert de Javaanse moeder van de regent zich voor de resident door zijn voet op haar hoofd te plaatsen. Ze wil haar familie de vreselijke schande besparen van het ontslag van de regent. Maar door de dobbel- en zuippartijen van deze 'jongere broer' van de resident ontslaat Van Oudijck de man toch.  Daarna begint de ellende met de spokerijen. Die zijn ook allemaal goed uitgebeeld.  
Caro van Eijck, 1915-1979, als de Raden-Ajoe Pageran. Prachtig!
Ook deze oude bekende (van 'het slimme dwerghertje Kantjil') Indra Kamadjodjo 1906-1992 speelt een rol. Door zijn wangedrag wordt hij ontslagen. 
Je blijft vooral geboeid door de rol van Pleuni Touw. Wat was dat een prachtige vrouw, en wat speelde ze die nare Leonie geweldig! Nieusgierig keek ik op internet hoe het nú met haar ging.
 Pleuni Touw, van de laatste jaren.
Pleuni Touw hier in haar rol van Oma Deen, in de recente tv-serie Dokter Deen. Touw is van 1938, en nog steeds actief.
Hier in de film Bride Flight, voor deze rol kreeg ze zelfs nog een prijs, voor de beste vrouwelijke bijrol; 2009.
Ze had zelfs ook nog een kleine rol in Gooische Vrouwen, als moeder van Claire. Daar heb ik helaas geen foto's van kunnen vinden.
Dit is regisseur Walter van der Kamp, hij overleed in 2009. 
Wiullem Nijholt, die heel veel gedaan heeft voor toneel en film. De laatste jaren als coach voor jong talent. 
Nog eens Otto van Oudijck. 
Bob de Lange als zichzelf; 1916-1978.
De hele film is ten slotte nog op YouTube te vinden. En hierboven.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten