vrijdag 6 maart 2015

Stellet Licht, Carlos Reygadas, 2008.

Poster, 'Stil licht' is de vertaling van de titel.
Ik keek deze film naar aanleiding van een essay van Willem Jan Otten in Trouw. De recensie was prachtig, ik besstelde de film direct, omdat ik me er veel van voorstelde.
Toch ben ik een klein beetje teleurgesteld.
Maar eerst maar waarom de film wél mooi is:
Hij begint met een dageraad, eindigende nacht, beginnende dag: sterren, steeds meer sterren, heel langzaam wordt het licht. De geluiden veranderen langzaam, van krekels worden het steeds meer vogels, en hier en daar hoor je het klaaglijk loeien van een koe. Het landschap wordt zichtbaar...
De film eindigt met een zonsondergang, óók heel mooi, maar wat mij betreft was de verrassing toen wel weg. Ik vind mijzelf verwend klinken, maar zo was het voor mij. 
Ik sla het verhaal nog maar even over, en kom op mijn teleurstelling terug: deze regisseur houdt van hele lange shots, zoals dit genoemde begin en  eind. Maar de hele film dóór doet hij het,en dat werd me hier en daar echt te veel van het goede. Op andere plekken was het juist weer prachtig, kreeg het iets meditatiefs.... Ik denk aan de douche-scene van Marianne door de openstaande deur; of het baden van de kinderen. Wat is het toch moeilijk om een goed evenwicht te vinden voor een regisseur om mij te plezieren... ;-)
 
Maar nu het verhaal: het speelt zich af in een Mennonietengemeenschap in Noord-Mexico, waar het Plautdietsch gesproken wordt. Johan, getrouwd met Esther en vader van zes kinderen, is verliefd geworden op een andere vrouw. Het gaat om het vreselijke dilemma waaronder hij, zijn vrouw en zijn geliefde Marianne lijden. Johan spreekt er openlijk over met zijn vrouw en met zijn vader. Hij kan zijn relatie met Marianne niet opgeven. Onderweg in de auto met Esther blijkt hoe erg zij hieronder lijdt. Zij stapt uit omdat ze misselijk is, terwijl het stroomt van de regen. Ze huilt bij een boom. Even later gaat Johan haar zoeken, ze blijkt overleden. Een hartstilstand, vertelt de dokter later.
Als ze ligt opgebaard, en alle leden van de gemeenschap bij haar waken, komt Marianne. Ze gaat naar de dode Esther, en kust haar op de mond. Esther ontwaakt uit de dood, een van haar kinderen roept Johan. Marianne is verdwenen. 
Het waken met familie; rechts een ontroostbare Johan 
De auto langs de weg; Esther is eruit, Johan zoekt haar en vindt haar dood. 
Dit is ook weer een scene die erg lang duurt. Hier vind ik het nog mooi: hij zit alleen thuis na het ontbijt, zijn vrouw en kinderen zijn de deur uit. Hij huilt langdurig, verschrikkelijk verdrietig. 
Esther en Johan.  
Marianne schermt met haar hand de zon af.
Dit is ook een prachtige scene: Johan en Esther baden met hun (aangeklede) kinderen in een beek.

Johan met zijn gestorven vrouw. 
Familie die rouwt.
De in-trieste Esther, vlak voor haar dood.  
Zoenende geliefden. Dit duurt zo lang dat ik me bijna ongemakkelijk voelde. 
Marianne vóór de kus aan Esther 
Alle medespelers aan deze film zijn amateurs, en afkomstig uit de Mennonieten-gemeenschap.. 
Aandoenlijke jongste kind van de familie. 
De beelden van het werk op het land en het landschap zelf zijn stuk voor stuk ook allemaal geweldig mooi.
De complete film. Kijk vooral het begin, de dageraad. Prachtig!
De regisseur
Dan nog iets meer over de betekenis van de film. Ergens zegt Marianne ( die volgens Johan een betere vrouw voor hem is dan Esther), dat vrede belangrijker is dan liefde. Mij lijkt dat een sleutelzin. Het is zij die uiteindelijk die keuze maakt. Nu ze ziet hoe veel leed er is aangebracht door haar relatie met Johan, kust zij Esther, en verlaat Johan. Zo kan het gezin verder gaan zonder in de ellende gestort te worden. Het wonderbaarlijke is daarbij natuurlijk, dat Esther gestorven was, en weer tot leven gewekt wordt. Ik moet dan denken aan 'liefde die de dood overwint',  of iets dergelijks. Er zit ook iets van een Paas-gedachte in, een opstanding, . Het kan niet, en toch doet het heel veel in deze film, en maakt hem hoe dan ook, geloofwaardig.
Stil licht: het straalt zuiverheid uit; mooi gesymboliseerd door begin- en slotscene. Ik zal deze film, ondanks mijn kritiek, blijven onthouden.
 
Hier geef ik DE LINK NAAR TROUW , het artikel van Willem Jan Otten. (Ik hoop dat hij werkt).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten