vrijdag 20 december 2013

The act of killing - Joshua Oppenheimer, 2012

Hoes
Laat ik het maar meteen bekennen: ik heb deze documentaire - Ís het wel een documentaire? Aangezien er veel wordt nagespeeld - niet bekeken. Gisteravond werd hij door  de VPRO uitgezonden, en vanavond volgt een herhaling op Holland Doc.
De VPRO-gids wijdde er een artikel aan voorin in de gids.
Dat ik hem toch opneem in mijn blog, is omdat mijn twijfel steeds door mijn hoofd blijft spoken. De film lijkt me belangwekkend genoeg om hem wel te bekijken. Hij laat een stuk historie zien dat bij mij onbekend was, ik denk bij veel mensen. En die historie is zo belangrijk, dat ik er kennis van zou moeten nemen.
Maar ik durf het niet aan. Ik durf niet naar moordenaars te kijken, die naspelen wat ze in het verleden hebben gedaan. Niet een keer, maar duizenden keren. En er dan nog trots op zijn ook. En straffeloos rond blijven lopen, ja zelfs in hun land als helden vereerd worden. Dit alles druist zó in tegen mijn rechtsgevoel, en mobiliseert zo veel angstgevoelens bij mij, dat ik denk dat ik deze beelden nooit meer zal kunnen vergeten. Het is te erg.
Ik nam er dus kennis van, in de enkele samenvattende termen van de genoemde artikelen, en liet het daarbij. Ondanks het  belang van de film, de kunstvorm die werd toegepast, de vijf sterren, en de naam van Werner Herzog die eraan verbonden werd.
Ook Ton wilde hem niet zien. 'Moet het dan zó?'

Dit is het onderwerp:
In 1965 werden in Indonesië 6 generaals vermoord. Het zou om een communistische coup gaan, maar de ware toedracht is nog steeds onduidelijk. Direct gevolg was dat Soekarno werd afgezet door Soeharto. Die zag zijn kans schoon en riep op tot het massaal doden van communisten. In de volgende maanden worden zo'n miljoen  (!) mensen vermoord, communisten, maar ook etnische Chinezen, intellectuelen, iedereen die tegen de nieuwe leiding van het land lijkt.
Hoofdpersoon is Angwar Congo. Hij is een filmliefhebber, hij leeft in 1965 van kleine zwarte handel. Een jaar later heeft hij al 1000 slachtoffers gemaakt. Hij maakt deel uit van Pemuda Pancasila (PP), de paramilitaire organisatie die de moorden beging.
Aan Congo wordt gevraagd de moorden na te spelen, wat hij graag doet met behulp van scenes uit bekende films. Hij speelt alles vol overgave, en is trots op zijn daden. De kijker kijkt rechtstreeks in de ziel van een rauwe moordenaar.
Volgens de New York Times stond ook het westen achter de moorden, uit angst voor de communisten destijds.
De daders van toen gaan nog steeds vrijuit, ja, ze zijn in Indonesië zelfs helden.
De film mag dáár niet gewoon in de bioscopen vertoond worden, er zijn alleen geheime, besloten voorstellingen. Wel is hij er intussen verkrijgbaar op dvd, en te downloaden.

Het is vast en zeker een kunstwerk.
Maar ja.

Dit keer geen trailer, ik blijf mijzelf trouw.
Klik hier om een goede beoordeling te zien door de New York Times.
In het midden Angwar Congo; uit de film.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten